Yozgat, coğrafi konumu itibarıyla sınır şehri değildir; sahil şeridinde, deniz kenarında yer almaz. Yılda birkaç defa ürün alınabilen münbit topraklara da sahip değildir. Anadolu bozkırının ortasında, geçimini son derece kısıtlı imkânlarla idame ettirmeye çalışan insanların yaşadığı bir şehirdir.
Şehrin siyaseti, ticareti ve sosyal aktiviteleri de buna göre şekillenmektedir. Yozgat’taki toplumsal yapı ve her siyasi kültürün kendine ait bir öyküsü vardır; her biri bir noktada kendine has özellikler taşır. Bunlar, ilin serüveninde önemli roller oynar.
Bu bakımdan Yozgat’ın toplumsal yapısından söz ederken, süngeri andıran peteksi bir dokudan; temas hâlinde olan ancak varlığını ayrı ayrı sürdüren peteklerden söz etmek gerekir. Dindar topluluklar, seküler topluluklar, mezhebi ve etnik topluluklar bunların önde gelenlerindendir.
Peteklerin varlığını ayrı değer ve taleplerle sürdürmesine karşın, süngerimsi yapının farklı gözeneklerine ortak olan, kuşaklar tarafından tevarüs edilen ve toplumu tanımlayan ortak hassasiyet yapıları da bulunmaktadır. Bunlar da kendine haslığın kaynakları arasında yer alır. Bütün şehirlerde olduğu gibi Yozgat’ta da şehir, batıya ve doğuya doğru büyür, gelişir; dolayısıyla şehir kimliği böyle oluşur.
Yozgat’ın ekonomisi nasıl, sorusuna gelelim; meramımı anlatayım, orta sahada top çevirmeyelim.
Son yıllarda Yozgat’ın gözü gönlü açıldı ya da açılmak üzere. Özellikle Yozgat’taki maden yatakları ve yer altı zenginlikleri yavaş yavaş gün yüzüne çıkmaya başladı. İşte burası çok mühim.
Sorgun Gedikhasanlı bölgesinde çok büyük bir demir cevheri madeni çıkarılmaya başlandı. Buradan Şefaatli’de trene bindirilerek İskenderun Limanı’na, oradan da dünyaya satılıyor.
“Hayret, bizim bundan haberimiz yoktu” diyenlerinizi duyar gibiyim. Ne yapalım, anlatması gerekenlere sitem edin.
Sarıkaya’da, Boğazlıyan’da altın madeni; Sorgun’da kömür ve uranyum; Çekerek’te mangan, manganez ve mermer; Yenifakılı’da mermer; Sarıkaya’da mermer; Akdağmadeni’nde kurşun, çinko ve gümüş; Şefaatli’de florit; Yerköy’de tuz ve kömür…
Ne anlatmak istiyorum?
İnsan profili son derece çalışkan ve nitelikli olan Yozgat şehrimiz, toprağın üstünde olmasa da altında büyük bir hazinenin üzerinde yaşamaktadır.
Devlet-millet el ele bu konuyu gündemimizin ilk maddesi yapmalı ve peşine düşmeliyiz. Amerika, temas kurduğu bütün ülkelerle yaptığı ilk pazarlıkları maden yataklarını elde etmek üzerine şekillendiriyor. Yarın çok geç olabilir. Uluslararası güçler artık gözünü yer altına çevirmiş durumda.
Yozgat’a fabrika isteyenler, büyük işletmeler isteyenler; büyük bir servetin üzerinde oturduğumuzu bilsinler istedim.