Yozgat Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürlüğü, kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında rehberlik ve bilgilendirme faaliyetlerini sürdürüyor.
SGK yetkilileri, ülkemizin önemli sorunlarından biri olan kayıt dışı istihdamın önlenmesi amacıyla her yıl farklı kurum, sivil toplum kuruluşu ve meslek odalarını ziyaret ederek bilgilendirme çalışmaları yürütüyor.
KAYIT DIŞI İSTİHDAM NEDİR?
Kayıt dışı istihdam; çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da çalışma gün ve ücretlerinin eksik bildirilmesi anlamına geliyor.
Bu durum yalnızca sigortasız işçi çalıştırmakla sınırlı kalmıyor, aynı zamanda eksik prim veya düşük maaş bildirimi yapılması da kayıt dışı istihdam olarak değerlendiriliyor.
SGK, sigortalı çalışmanın hem anayasal bir hak hem de işverenler açısından bir zorunluluk olduğunu hatırlatarak, “Hiçbir işverenin sigortasız işçi çalıştırma hakkı olmadığı gibi, çalışanların da sigortasız çalışmayı isteme hakkı yoktur.” uyarısında bulundu.
SİGORTASIZ ÇALIŞMANIN BEDELİ AĞIR
Kayıt dışı çalışmanın hem çalışan hem işveren hem de devlet açısından ciddi sonuçları bulunuyor.
Sigortasız çalışan kişiler;
Emekli olma,
Malullük veya ölüm aylığı alma,
İşsizlik maaşından yararlanma,
Genel sağlık sigortası kapsamında ücretsiz sağlık hizmeti alma
haklarından mahrum kalıyor.
Ayrıca iş kazası veya meslek hastalığı durumunda herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmuyorlar. Kıdem tazminatı, yıllık izin, doğum izni gibi haklardan da yararlanamıyorlar.
Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenler ise yüksek tutarlarda idari para cezası ile karşı karşıya kalıyor. Bir yıl boyunca kayıt dışı çalıştırılan her işçi için uygulanacak ceza 14 asgari ücrete kadar çıkabiliyor. Ayrıca bu döneme ait primler gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsil ediliyor.
İŞVEREN VE DEVLET İÇİN DE RİSKLİ
Kayıt dışı istihdam, yalnızca çalışanı değil, işvereni ve ekonomiyi de olumsuz etkiliyor.
Bu durum;
Haksız rekabetin artmasına,
Vergi ve prim kaybına,
Sosyal güvenlik açıklarının büyümesine,
Ekonomik verilerin güvenilirliğinin zayıflamasına yol açıyor.
SGK, işverenlerin “sigortasız çalışmayı talep eden kişilere” karşı da dikkatli olmalarını isteyerek, “Yasal yükümlülükler ihmal edilirse mağduriyet kaçınılmaz olur” uyarısında bulundu.
İHBAR VE ŞİKAYET HATTI: ALO 170
Çalışanlar, sigortalı bildirimlerinin yapılıp yapılmadığını e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden kolaylıkla öğrenebiliyor.
Ayrıca sigortasız çalıştırıldığını veya ücretinin eksik bildirildiğini düşünen çalışanlar;
ALO 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi’ni arayarak,
SGK İl ve Merkez Müdürlüklerine başvurarak, Ya da CİMER üzerinden ihbar ve şikayetlerini iletebiliyor.