Kimler malulen emekli olabilir?

Devlet, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünü büyük oranda kaybeden vatandaşlara malulen emeklilik hakkı tanıyor. Bu kapsamda, çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler, belirli şartları yerine getirmeleri halinde malûl aylığı alabiliyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına göre:4/a (SSK) ve 4/b (BAĞ-KUR) kapsamında çalışanlardan, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünün en az %60’ını kaybedenler,

4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki memurlardan ise görevini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü yitirenler,
malûl sayılıyor ve malûlen emekliliğe hak kazanabiliyor.

Ancak sigortalı olmadan önce bu oranda bir sağlık kaybı bulunan kişiler, malûl aylığından yararlanamıyor. Bu durumda, gerekli sigortalılık süresi ve prim gün sayısını tamamlayanlar yaşlılık aylığı hakkı kazanıyor.

EN AZ 10 YIL SİGORTALILIK VE 1800 GÜN PRİM ŞARTI

Malûl aylığı bağlanabilmesi için kişinin:

En az 10 yıl sigortalı olması,

1800 prim gününü doldurması gerekiyor.

Ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olanlarda sigortalılık süresine bakılmadan yalnızca 1800 prim günü yeterli kabul ediliyor.

PRİM BORCU OLANLARA AYLIK BAĞLANMIYOR

BAĞ-KUR (4/b) kapsamındaki sigortalıların, SGK’ya prim veya borç ilişkisi olmaması şartı aranıyor. Prim borcu bulunan kişilere malûl aylığı bağlanmıyor.

Aylık bağlama hesaplamasında ise:

4/a’lılar (SSK) için 7.200 gün,

4/b ve 4/c’liler (BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı) için 9.000 gün üzerinden işlem yapılıyor.

Örneğin, yalnızca 1.800 prim günü bulunan bir esnafa, 9.000 gün primi varmış gibi aylık bağlanıyor.
Ayrıca, başka birinin bakımına muhtaç olanların aylık oranına 10 puan ekleniyor.

HANGİ HASTALIKLAR MALÛLEN EMEKLİLİK KAPSAMINDA?

Malûlen emeklilik hakkı, yalnızca iş kazası geçirenlere değil, çalışma gücünü %60 ve üzeri kayba uğratan hastalıklara yakalananlara da tanınıyor.

Bu hastalıklar arasında:Kanser (tiroid ve bazal hücreli cilt kanseri hariç tüm kötü huylu tümörler),

Organ nakli, kan kanseri, verem, böbrek yetmezliği,

MS, Parkinson, Alzheimer, demans, sara (epilepsi) gibi nörolojik rahatsızlıklar,

Kalp yetmezliği, KOAH, astım, sindirim sistemi kanamaları ve bazı psikiyatrik hastalıklar da yer alıyor. Kanser tedavisi gören kişilere 18 ay, kemik iliği nakli yapılanlara 12 ay, kan kanseri ve verem hastalarına ise 24 ay süreyle malûl aylığı bağlanabiliyor. Tedavi süreci devam ederse, aylık ödemesi de rapora dayanarak uzatılabiliyor.