EYT yasası sonrası yaşa takılan milyonlarca vatandaş, emeklilik hayallerini ertelemek zorunda kalırken, SGK sisteminde hâlihazırda uygulanan alternatif emeklilik modelleri yeniden gündeme geldi. 1999 ve sonrasında sigortalı olanlar için farklı koşullarla emeklilik fırsatları sunuluyor. Bu modeller arasında malulen emeklilik, engelli vergi indirimi, annelere özel düzenlemeler ve kısmi emeklilik gibi seçenekler öne çıkıyor.
MALULEN EMEKLİLİK: YAŞ BEKLEMEDEN EMEKLİLİK HAKKI
İş gücünün en az %60’ını kaybeden bireyler, yaş şartı aranmadan emekli olabiliyor. Bunun için en az 10 yıllık sigorta süresi ve 1.800 gün prim şartı aranıyor. Doğuştan engelli olmanın yanı sıra, trafik kazası, ağır hastalık veya iş kazası gibi sonradan gelişen durumlar da bu kapsamda değerlendiriliyor. SGK’nın yetkilendirdiği hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu, sürecin en kritik adımını oluşturuyor.
ENGELLİLERE VERGİ İNDİRİMİYLE EMEKLİLİK KOLAYLIĞI
%40 ila %59 arasında engellilik oranı bulunan çalışanlar, vergi indirimi belgesiyle yaşa takılmadan emekliliğe başvurabiliyor. Bu durumda 18 yıl sigortalılık ve 4.100 prim günü yeterli oluyor. Engellilik oranı arttıkça, emeklilik için gereken süre daha da kısalıyor. Süreç, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan alınan vergi indirimi belgesiyle başlıyor.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERE ÖZEL ERKEN EMEKLİLİK HAKKI
SGK tarafından tanınan düzenlemeyle, ağır engelli çocuğu bulunan annelere emeklilikte avantaj sağlanıyor. 6.000 prim günü bulunan bir annenin 1.500 günü emeklilik hesabından düşülüyor, böylece hem prim yükü hafifliyor hem de emeklilik yaşı öne çekiliyor. Bu uygulama, bakım yükü taşıyan anneler için önemli bir destek niteliği taşıyor.
KISMİ EMEKLİLİK: UZUN YILLAR ÇALIŞANLARA EMEKLİLİK KAPISI
25 yıl sigortalılık süresi ve 4.500 prim gününü tamamlayan çalışanlar, kısmi emeklilik hakkı kazanıyor. Bu sistemde kadınlar 58, erkekler ise 63 yaşında emekli olabiliyor. Kısmi emeklilik, yaş nedeniyle emekli olamayan ancak önemli ölçüde çalışma hayatını tamamlayan vatandaşlar için bir geçiş modeli sunuyor. BAŞVURULAR DİJİTAL ORTAMDAN KOLAYCA YAPILABİLİYOR
Tüm bu alternatif emeklilik yolları için başvurular e-Devlet sistemi üzerinden veya SGK müdürlüklerinden yapılabiliyor. Gerekli belgeler, raporlar ve formlar dijital olarak sisteme yüklenebiliyor. SGK yetkilileri, dijital başvuru kanallarının hem vatandaş hem de kurum açısından büyük bir zaman tasarrufu sağladığını ifade ediyor.